Dorpskerk Barendrecht, ds. Ph. van Wijk

Pasen 2009

 

Gemeente van onze Heer,

 

Het begint als het nog donker is op de eerste dag van de week. En dan is er een vrouw, dan is er een tuin, de graftuin en iemand die creërend bezig is in die tuin. De tuinman.

Misschien hoor je het al als ik het zo zeg. We zijn bij het begin terug. Op de eerste bladzijde van de Bijbel. Op de eerste dag ooit.

Zo bedoelt Johannes het. Zo was Johannes ook begonnen, toen Hij het evangelieverhaal ging schrijven. Misschien herinnert u zich de kerstdienst. “In den beginne.”

 

Johannes zet in bij de wereld van nu, zoals die is begonnen. Op de eerste dag.

En dan tegen het eind van Jezus’ leven is er de zesde dag.

Dat is de dag waarop in het oerverhaal de mens is geschapen. Op vrijdag.

De vrijdag van Johannes is de dag waarop, uit de mond van Pilatus klinkt: ‘Zie de mens’.

 

Alleen dat oneindige verschil. God sprak het ook in het begin. Vol van vreugde. Zie de mens. En God zag het en zie het was zeer goed!!

Maar die woorden van Pilatus klinken zo radicaal anders. Het beeld is kapot. Zie de mens.

Vernedering. De mens is stukgebroken.

Zie de mens. Die vermoordt de Rechtvaardige. Een rivaliserend wezen dat zijn concurrent aan het kruis probeert te krijgen. Een wezen dat zijn vriend verraadt of verloochent. Dat is de mens. Een verworden schepsel, levend van geweld.

 

Op de zesde dag voltooit God zijn werk. Zo beschrijft ook Johannes het. “Het is volbracht”. Dat is het laatste dat op die dag klinkt.

Al wat er aan kwaad tussen die goede scheppingsmorgen van het eerste licht en deze laatste dag is gebeurd, is nu toch overwonnen door liefde, door Hem die op de zesde dag van de week aan het kruis hangt. Er komt ruimte voor een nieuwe schepping.

Wat volgt is nog de zevende dag. Rustdag. Stilte in het graf. Stille Zaterdag. God rustte van al zijn werken. Sabbath.

 

Maar dan komt de nieuwe scheppingsweek. De nieuwe morgen. In de duisternis van de nieuwe morgen is er weer die tuin. Is Maria er. Als Eva in het begin.

In de oerchaos en duisternis van het begin schept God een wereld die een tuin wordt. Waarin mensen in vreugde en licht kunnen leven. In de oerchaos van het kwaad waarmee Jezus vermoord werd, en de duisternis van de leegte die er voor ons mensen overblijft in onze eigen mogelijkheden, komt de boodschap van de man die de tuin geordend zou hebben. De tuinman. Jezus. Het leven. De toekomst. De schepping. Perspectief.

Zoals Johannes aan het begin van zijn evangelie het Genesis-verhaal overneemt – In den beginne was het Woord”-  zo neemt hij hier dat oerbegin ook mee. De tuin. De vrede. Paradijs van nieuwe vreugde. Maria: we beginnen het te zien. Jij bent degene die van de duivel was bevrijd, die bij Eva was begonnen om het zelfbeeld van mensen te vernietigen. “Eva, je bent pas iets als je hetzelfde bent als God.” Dat is demonie. Maria van Magdala had dat ook gekend in haar leven. Van zeven demonen bevrijd was ze. Totaal geleefd geworden omdat ze niet zichzelf kon zijn. Altijd maar weer door de ogen van anderen leven. Maar Maria wordt nu de nieuwe Eva. Helemaal binnengetrokken in het leven van het paradijs. Echte, zuivere vrijheid. In echte zuivere liefde. Jezus, de Levende is de ultieme genade aan haar leven.

 

En daarom wil ze Jezus ook vasthouden, als ze ontdekt dat Hij die tuinman is.

Maar dat mag niet. Ze moet aan het werk. Houd me niet vast. Er moet scheppingswerk gedaan worden. Er is een nieuwe schepping aangebroken. Het licht is doorgebroken, en daar moet je mee aan het werk.

 

Wij leven in een verwoeste schepping, gemeente.

De mens, zoals Pilatus hem al toonde. Maar ook de rest van de schepping.

We zijn enorme scheppers geworden. Ongekend wat een mogelijkheden er ontwikkeld zijn. Verbazingwekkend, het verschil tussen wat twee eeuwen geleden mogelijk was en nu.

Zoveel kennis die we ten goede kunnen aanwenden om ziekten te bestrijden.

Maar waarom sterven nog miljoenen aan ziekten die al lang te bestrijden zijn?

Zoveel kennis die we het leven ongekend veraangenaamd hebben. Prachtig wat we allemaal hebben weten te ontwikkelen om een luxe leven te leiden.

Maar waarom is de wapenindustrie één van de grootste takken van industrie in de wereld?

Waarom leven miljoenen mensen zonder zelfs fatsoenlijke sanitaire voorzieningen?

We hebben zoveel kennis omtrent de levende schepping weten te ontwikkelen dat we zoveel voedsel kunnen produceren dat heel de wereld en nog veel meer kan voeden. Maar waarom ontberen miljoenen zelfs hun dagelijks portie en sterven er tijdens deze dienst honderden aan ondervoeding?

Zoveel kennis dat we de prachtigste tuinen en de mooiste creaties weten te maken. Maar waarom leven miljoenen in een onbarmhartige wildernis?

Er is  zoveel geld, dat zelfs nu de financiële wereld zwaar beschadigd is geraakt, het westen gewoon luxe blijft doorleven. Maar waarom zijn er dan miljoenen mensenkinderen die zelfs niet die ene dollar per dag hebben om het hoogst noodzakelijke te kunnen kopen?

 

En och, waarom alleen het grote wereldverband genoemd? Waarom is achter alle luxe en pracht en weelde het leven van velen onder ons geen prachtige tuin van vrede, maar leegte of conflict of frustratie of verwijdering?

De tuin is verwoest. Waar is de tuinman? Waren wij niet de tuinman, volgens Gods opdracht aan Adam? 

Waarom is alles verworden?

Omdat er diepgaand iets mis is in ons mens-zijn. Genesis 3 probeert te vertellen over wat er mis is gegaan. Toen in de tuin. Toen Eva en Adam bij de fonteinen van het leven wegliepen om een schijn te aanbidden. Toen ze het verlangen van God kopieerden. Toen ze niet meer uit het leven putten, maar uit een schijn. Zoals we nog altijd uit een schijn putten. Talloze verlangens alleen maar nabootsen van anderen. En daardoor in de leegte blijven scheppen, zonder de wereld te herscheppen. Vastgeklonken aan onze eigen cirkel, die zoals Genesis 4 vertelt, de ene broer de andere doet vermoorden.

 

Maar die oude wereld van geweld en schijn is overwonnen.

Op de nieuwe scheppingsmorgen, die zondagmorgen in de tuin, heeft God opnieuw gesproken. Wakker worden, mijn Zoon, want je hebt het volbracht. De nieuwe Adam wandelde door de tuin.

En Maria krijgt Hem te zien.

 

Ze mag Hem niet vast houden voor zichzelf. Hij zal die nieuwe schepping verder gaan klaarmaken bij zijn Vader. Maar zij moet aan het werk. In de tuin van de wereld.

Want in de Naam van de Opgestane is er zoveel nieuws te doen.

Is er zoveel liefde te leven.

Is er zoveel liefde uit te delen.

Is er zoveel te herscheppen.

Is er zoveel voor te gaan.

 

U die hier in de Paasdienst zit, laat u herscheppen door het nieuwe leven. Al het kwaad van onze oude verkeerd gerichte verlangens, die uitlopen op rivaliteit en dood, is overwonnen. Wij zijn gedoopt tot een nieuwe schepping. Wij werken in de nieuwe morgen, tot de grote dag aanbreekt. Of we de wereld herscheppen? Dat zal de grote Tuinman zelf doen. Maar wij gaan al vast vanuit dat plan aan het werk.

Of wilt u liever in die oude scheppingsweek blijven zitten, die altijd weer met een kruis eindigt?                          Amen.